دستگاه بازیافت پلاستیک انواع و اقسام گوناگونی دارند. با توجه به گسترش صنایع تولیدی وابسته به پلاستیک، ماشین آلات زیادی برای تولید یک محصول از ابتدا تا ساخت آن طراحی و ساخته شده اند. تولید یک قطعه پلاستیکی مستلزم گذراندن فرآیند تولید می باشد. به گونه ای که در هر مرحله اقدامات مخصوص به آن مرحله صورت می گیرد. یک محصول برای تولید نیازمند سپری نمودن پنچ مرحله می باشد. برخی از این مراحل به صورت اتوماتیک و ماشینی انجام می شود. این دستگاه بازیافت پلاستیک توسط اپراتور و شخصی که دستگاه را مدیریت می کند، برنامه پذیر می باشند. لازم به ذکر هست که هر کدام در مرحله مخصوص به خود کارایی دارند.
مراحل کار دستگاه بازیافت پلاستیک
به طور کلی در تمامی کارخانه های تولید پلاستیک از ابتدا، پنج مرحله دیده می شود. ممکن است در برخی موارد فقط تک مرحله ای باشند که فقط در همان زمینه فعالیت دارند. اکنون ما مراحل بازیافت پلاستیک را به طور کامل بررسی خواهیم نمود.
مرحله جمع آوری و تفکیک ضایعات بازیافت پلاستیک
مرحله آسیاب و یا فشرده سازی بازیافت پلاستیک
مرحله پاکسازی و شستشو بازیافت پلاستیک
مرحله گرانول سازی دستگاه اکسترودر
مرحله تزریق و تولید محصول پلاستیکی
مرحله جمع آوری و تفکیک ضایعات بازیافت پلاستیک
جمع آوری ضایعات بازیافت پلاستیک اکثرا توسط دوره گرد ها و شهرداری انجام می پذیرد. معمولا اشخاص واسطی در بازار وجود دارند که با جمع آوران ضایعات در ارتباط هستند. که ضایعات پلاستیک از طریق این اشخاص به هر میزان مورد نیاز قابل تهیه می باشد. در برخی موارد نیز کارخانه ها به صورت مستقل کارمندانی استخدام نموده تا در سطح شهر ضایعات پلاستیک جمع آوری نمایند. بعد از جمع آوری نوبت به تفکیک سازی ضایعات می باشد.
تفکیک سازی ضایعات پلاستیک در ابتدا بسیار مهم هست. زیرا پلاستک ها انواع و اقسام زیادی دارند. بهتر است هر نوع پلاستیک جداسازی شده و فقط از آن برای ساخت محصولی از همان نوع پلاستیک استفاده شود. به عنوان مثال نایلون نوعی از پلاستیک می باشد که انعطاف پذیر بوده و یکنواخت می باشد. حال اگر به این نوع از پلاستیک مقداری از نوع پلاستیک طلقی افزوده شود، کیفیت محصول تولید شده نهایی دیگر مطلوب نبوده و ناخالصی فراوانی نایلون را در بر می گیرد. در این صورت دیگر امکان استفاده از محصول نهایی وجود ندارد.
مرحله تفکیک در ایران معمولا به صورت روش سنتی انجام می پذیرد. به گونه ای که ضایعات بر روی نوار های نقاله در حال حرکت ریخته می شوند. سپس کارگران با توجه نوع پلاستیک آن ها را تشخیص داده و جدا سازی میکنند. اما در کشور های خارجی و در برخی از معدود شرکت های داخلی، این کار به صورت خودکار توسط دستگاه تفکیک اتوماتیک بازیافت پلاستیک صورت می پذیرید. این دستگاه ها دارای هوش تشخیص می باشند و قادرند انواع پلاستیک ها را از هم تشخیص داده و تفکیک کنند. اما با توجه هزینه های سنگین این دستگاه ها، کارفرمایان استفاده از شیوه سنتی را ترجیح می دهند.
مرحله آسیاب و یا فشرده سازی بازیافت پلاستیک
مواد ضایعات جمع آوری شده، برای کاهش حجم و سهولت در حمل و نقل و بسته بندی در این مرحله مورد پردازش قرار می گیرند. در این مرحله فشرده سازی و کاهش حجم توسط دستگاه پرس انجام می شود. این دستگاه ها در دو نوع پرس افقی و پرس عمودی می باشند. دستگاه پرس افقی قدرت کمتری داشته و برای حجم های بزرگ می باشد. در صورتی که دستگاه پرس عمودی دارای فشار بیشتر و ظرفیت کمتری دارد. با این وجود می توان حجم ضایعات پلاستیک را به حد قابل توجهی کاهش داد. اما این مرحله هنوز به پایان نرسیده و نوبت به آسیاب می شود.
دستگاه آسیاب ضایعات پلاستیک در دو نوع آسیاب چکشی و آسیاب شمشیری وجود دارد. این آسیاب ها دارای بدنه استیل برای مواد اسیدی تولید می گردند. ابعاد تولیدی آسیاب خردکن مواد پلاستیکی در انواع 40،60، 80 و 120 می باشد. که بسته به ظرفیت مورد نیاز قابل استفاده هستند. اما تفاوت مهم آسیاب چکشی و آسیاب شمشیری در نوع پلاستیک می باشد. زیرا برخی مواد دارای خواص گوناگونی هستند که به راحتی قابل خرد شدن نیست و فقط در شرایط مخصوص آسیاب می گردند. برای مثال برای خرد نمودن ضایعات پلاستیک سبد ها می بایست از آسیاب چکشی استفاده نمود. همچنین در صورتی که از این آسیاب چکشی برای نایلون استفاده شود، عمل آسیاب غیر ممکن می گردد.
مرحله پاکسازی و شستشو بازیافت پلاستیک
مواد حاصله تا به این مرحله آماده شده اند. اما این ضایعات دارای میکروب ها و اجرام غیر پلاستیکی دیگری می باشند. یکی از مهم ترین عوامل در کیفیت محصول تولید شده عدم وجود نا خالصی در مواد می باشد. انواع نا خالصی ها در این مرحله پاکسازی و شسته می شوند. برخی از مواد ضایعاتی که دارای فلزات هستند، برای زدودن آن ها از مواد اسیدی استفاده می شود.
انواع روش های شستشو و پاکسازی دستگاه بازیافت پلاستیک
شستشو مواد بر اساس آلودگی که دارند، متفاوت است. در برخی موارد برای شستشو از تشت های بزرگ آب استفاده می شود که آلودگی ها و ناخالصی ها به روی آب می آیند و قابل جداسازی هستند. اما در اکثر موارد این عمل کافی نبوده و برای شستشو و پاکسازی نیازمند شستشو تحت فشار دما می باشد. بدین گونه گه مواد با استفاده از بخار و آب داغ شستشو داده می شوند. به این گونه پاکسازی و شستشو بازیافت پلاستیک، شستشو هات واش گفته می شود.
بعد از مرحله پاکسازی و شستشو بازیافت پلاستیک، نوبت به خشک نمودن مواد می شود. عمل خشک نمودن توسط دستگاه سانتریفیوژ خشک کن مواد انجام می شود. این دستگاه مواد را در داخل محفظه مخصوص به صورت دورانی و با سرعت می چرخاند. آب موجود در مواد با استفاده از نیروی گریز از مرکز، از روزنه های موجود در داخل سانتریفیوژ خارج می شود و مواد موجود تا حد زیادی آبشان گرفته می شود.
اما عمل خشک نمودن در این جا به پایان نمی رسد. زیرا پس از خشک نمودن توسط دستگاه سانتریفیوژ خشک کن مواد، هنوز مواد ۳ الی ۵ در صد رطوبت دارند. پس برای رطوبت گیری و خشک نمودن کامل، مواد را در داخل خشک کن ها قرار می دهند. بدین صورت رطوبت مواد کاملا از بین می رود.
دستگاه های خشک کن انواع مختلفی دارند که بسته به نوع استفاده متفاوت می باشند. برخی از خشک کن ها به صورت کوره بوده و مواد با قرار گیری بر روی سینی های طوری بوسیله مشعل خشک می شوند. به این شیوه خشک نمودن مواد، خشک کن سنتی گفته می شود. نوع دیگری از خشک کن ها هستند که خشک کن لوله ای نام دارند. از این مدل خشک کن برای تولید مواد بادی استفاده می شود.
مرحله گرانول سازی دستگاه اکسترودر
دستگاه اکسترودر از مهم ترین دستگاه بازیافت پلاستیک می باشد. مرحله گرانول سازی توسط دستگاه اکسترودر یا به اصطلاح اکستروژن انجام می شود.این دستگاه با استفاده از فشار بسیار بالا و گرما، مواد را ذوب کرده و آماده گرانول سازی می کند. آلودگی هایی که در مرحله شستشو از بین نرفته باشند، اکثرا در این مرحله توسط اکسترود از بین میروند. عملکرد اکسترودر به گونه ایست که گاز و هوای موجود را توسط سیستم گاز گیر دفع میکند. این سیستم مقدار قابل ملاحضه ای از گاز موجود در حباب مواد را کاهش می دهد.
اکسترودر ها در انواع اکسترودر تک مرحله ای و اکسترودر دو مرحله ای موجود می باشند. تفاوت عملکرد آن ها در افزایش کیفیت گرانول حاصل شده می باشد. در صورتی که مواد نیازمند پخت بیشتر و کاهش ناخالصی ها را داشته باشد، از اکسترودر دو مرحله ای استفاده میشود. این اکسترودر ابتدا به طور کامل پردازش شده و سپس در داخل یک اکسترودر کوچک تر وارد می شود. این عمل به میزان زیادی در کیفیت گرانول ساخته شده تاثیر گذار است. معمولا برای تولید گرانول نایلون از اکسترودر دو مرحله ای استفاده می شود.
مرحله تزریق و تولید محصول پلاستیکی
این مرحله آخرین مرحله توسط ماشین آلات بازیافت پلاستیک می باشد. با توجه کاهش هزینه ها و استفاده از ضایعات پلاستیک، امروزه بیش از ۸۰ درصد محصولات تولیدی از مواد بازیافتی می باشند. اما فقط در مواردی که تولید محصولات خوراکی مد نظر باشد، این میزان به زیر ۲۰ درصد میرسد. زیرا مواد بازیافتی هر چند هم خوب شسته شده باشند، باز هم درصد اندکی آلودگی دارند.
منبع: google search
