گیربکس اکسترودر دو محور
این دسته از گیربکسها شامل دو دستهی SZ , SZL میباشند، این نوع گیربکسها از دو قسمت اصلی تشکیل میشوند که بخش اول مانند گیربکسهای اکسترودر تک مارپیچ بوده و از نوع کاهنده است که سرعت بالا و قدرت کم را به سرعت پایین و قدرت بالا تقسیم می کند. اما در اکسترودرهای دو مارپیچ چون به دو نیرو محرکه برای حرکت دو مارپیچ نیاز داریم باید این نیرو محرکه به دو قسمت تقسیم شود، بنابراین در این دسته از اکسترودرها، یک بخش اضافی برای انتقال نیرو از الکتروموتور به مارپیچها نیاز است که به بخش گیربکس توزییع معروف بوده و با درگیر شدن دو چرخدندهی بلند در محفظهی روغن نیرومحرکه به دو بخش تقسیم میشود و منجر به حرکت هر دو مارپیچ شده، که این اکسترودرهای دو مارپیچ در تولید مواد پلیمری گوناگونی مانند PVC، مورد استفاده قرار میگیرد.
بخش اول دور موتور را از 1440 دور بر دقیقه به 33 الی 38 دور بر دقیقه کاهش میدهد که منجر به افزایش نیروی محرکه الکترو موتور شده و منجر به حرکت مارپیچها میشود. پس از این بخش از ماردون نیرو محرکه وارد بخش توزیع شده که وجود دو چرخدنده که در طول زیادی با یکدیگر درگیرند منجر به ایجاد دو نیرو محرکه در خلاف جهت یکدیگر شده و دو مارپیچ را به صورت ناهمسوگرد به حرکت در میآورد.
در چیدمان گیربکس دو محور سری SZ، دو بخش از گیربکس به نحوی قرار گرفته که دو گیربکس دقیقا در پشت هم قرار گرفته و نیرو به همین نحو منتقل میشود در حالی که در گیربکس دو محور سری SZL، دو بخش از گیربکس به شکلی قرار گرفته که دو گیربکس عمود بر یکدیگر قرار گرفته و به این نحو نیرو را در طول این دو بخش از گیربکس انتقال میدهند. طرح این دسته از گیربکس دو محوره به شکل L مانند کنار همدیگر قرار میگیرند.
در این نوع گیربکسها، دنده های چرخدنده به گونهای طراحی میشوند که دو شفت خروجی به مقدار 5/3 درجه به سمت یکدیگر مایل شوند تا گامهای مارپیچ های کونیکال در ناحیهی جلویی به سمت متمایل شوند و در یکدیگر فرو روند. در این دسته از اکسترودرها، که دارای دو مارپیچ بوده، دیوارههای طراحی شده بر روی مارپیچ باید در یکدیگر فرو روند و در برخی از این دسته اکسترودرها به دلیل ساختار کونیکال مارپیچ، ناحیه ی جلویی مارپیچ از ناحیه عقبی مارپیچ دارای قطر کمتری بوده و بنابراین باید دو مارپیچ به سمت یکدیگر متمایل باشند که دیوارههای مارپیچ در یکدیگر فرو رود و تنش لازم را به مذاب پلیمری وارد نماید. که این انحراف در خود گیربکس توزیع وجود داشته که از طریق شفت به مارپیچها منتقل شده و این انحراف را نیز در مارپیچ ها به وجود میآورد.
گیربکس اکسترودرهای دو محور نا همسوگرد با سایزهای متنوعی در بازار به فروش میرسد که این سایزها با نماد SZ45، SZ51، SZ50، SZ55، SZ60، SZ65، SZ80، SZ92 و SZ110 می باشد.
در طراحی گیربکس دو محور SZL، به نحوی قرار میگیرند که موتور و بخش گیربکس توزیع با هم موازی بوده و گیربکس کاهنده، از سطح زمین تا ارتفاع گیربکس توزیع بالا آمده و با انتقال نیرو از الکتروموتور به گیربکس توزیع توسط گیربکس کاهنده، نیرو حرکتی افزایش یافته، در حالی که با تقسیم شدن نیرو محرکه در گیربکس توزیع به دو محور این نیرو بین دو محور تقسیم می شود. دو محور چرخنده در این گیربکس توزیع، به صورت کامل در روغن بوده و به دلیل نیروی بسیار زیادی که از یک محور به محور دیگر منتقل می شود، این دو چرخدنده در طول تماس بالایی این عمل را انجام میدهند.
هر کدام از محفظه های این گیربکس ها پر از روغن بوده که وظیفه ی روانکاری را بر عهده داشته تا هم گرما زیادی در دندهها جمع نشده و این دما در کل محفظه تقسیم شود و هم از اصطکاک بین این چرخدنده ها کاسته شود و گرمای کمتری تولید گردد که برای جلوگیری از نشت این روغن به خارج از محفظه، یک ناحیه ی سیل کننده یا همان آببند در نواحی ورود و خروج نیرو محرکه از طریق شفت تعبیه شده است تا روغن از درون محفظه خارج نگردد.
برای کنترل دمای درون گیربکس، به دو روش سرد سازی انجام شده در برخی از گیربکسها روغن از محفظه ی گیربکس خارج شده و در یک سیکل خنک سازی توسط هوا یا توسط آب خنک میشود ودر بخی حالات آب در اطراف روغن موجود در سیستم گردش نموده و روغن موجود در محفظه ی گیربکس بدون خراج شدن در محفظه خنک سازی میشود.
در هر گیربکسی که طراحی شده چند محور وجود دارد که این محورها بر روی ناحیه ای سوار شده و توانایی چرخش خواهند داشت که این نواحی باید اصطکاک کمی برای چرخش محورها ایجاد نماید، این محورها درون بلبرینگ هایی قرار گرفته که بلبرینگها با سوار شدن دو لایه فلز و یک لایه روان ساز روغنی، چرخش را برای محور ها راحت نموده است، که بدون هیچگونه فشاری به موتور این محورها به چرخش در میآیند.
در زمان تزریق مذاب به قالب در شکل دهی پلاستیک، نیروی زیادی از طرف مذاب به مارپیچ ها وارد میشود که این نیرو از طریق شفت به گیربکس توزیع وارد شده و ممکن است منجر به آسیب های زیادی به این بخش از گیربکس شود به همین دلیل این بخش از گیربکس دارای ناحیه خاصی برای خنثی کردن این نیرو بوده و اجازه نمیدهد که این نیرو به گیربکس توزیع وارد گردد.
نوشته: پیمان قربان زاده