پلاستیک هوستافوم چه ویژگی هایی دارد؟

پلی (اکسی متیلن) ساختمان شیمیایی این پلاستیک است
که در گروه پلی اترها جای دارد
و در واحد ساختاری آن گروه عامل اتری -O- مشاهده می شود
و نام تجاری آن هوستافوم است.

این پلاستیک ساده ترین عضو گروه پلی اتر های الیفاتیک محسوب می شود.
POM پلاستیکی مهندسی است که از پلیمریزاسیون فرمالدئید HCHO به دست می آید.
بنابراین گاه با نام پلی فرمالدئید نیز خوانده می شود.
پلی استال نام مشهور دیگری برای گروه رزین های پلی( اکسی متیلن) می باشد.

زنجیر های مولکولی POM خطی هستند
جرم مولکولی آن نسبتا بالا و درجه پلیمریزاسیون متوسط آن DPn>1500 می باشد.

از آنجا که این پلیمر دارای گروه و شاخه های جانبی نمی باشد.
امکان کنار هم چیده شدن منظم زنجیر ها یا قرار گرفتن مولکولها در فواصل کم برای آن فراهم می گردد.
به همین خاطر پلی(اکسی متیلن) پلاستیکی با درجه بلوری زیاد می باشد.
درجه بلورینگیPOM بین ۸۵-۷۷% است. رنگ ظاهریPOM سفید و بسیار خوش نما است.

POM بیشتر به دو صورت هموپلیمر و کوپلیمر که تفاوت های زیادی از نظر خواص مکانیکی, حرارتی و قیمتی با یکدیگر دارند, توسط مراکز تولید کننده به بازار عرضه می شوند. بنابر این لازم است مصرف کننده پیرامون اختلاف در خواص این مواد اطلاعات کافی و از ویژگی های فنی آن مواد شناخت وافی داشته باشد تا امکان تحلیل دقیق کارشناسی و پیش بینی خواص نهایی محصول مورد نظر فراهم گردد.

آیا می توان از این پلاستیک در مجاورت مواد غذایی استفاده نمود؟

از خصوصیت این ماده این است که تماس آن با مواد غذایی و خوراکی بلامانع است. ضمن آنکه میتواند در ارتباط با آب نیز تا دمای ۸۰ درجه سانتیگراد قرار گیرد. این پلاستیک خیلی کمتر از نایلون ها رطوبت جذب می کند. با این وجود پلی (اُکسی متیلن) باید در محلی خشک نگهداری و انبار شود.

تاثیر دما بر این ماده چیست؟

شایان ذکر است که POM هنگام افزایش زیاد دما (معمولا از درجه حرارت ذوب به بالا) در حین فرایند شکل دهی (تزریق و ... ) عملکرد و یا سوختن بدون دود خود, گازهای سمی و خطرناک فرمالدهید متصاعد می سازد که به طور جدی باید از تماس و تنفس آنها اجتناب نمود.
قرار گرفتن طولانی مدت این پلاستیک در معرض اشعه فرابنفش باعث گچی شدن سطح و تردی و شکنندگی آن می شود.

افزودنی های POM

۱ - افزودن جاذب اشعه فرا بنفش مناسب و یا دوده به آمیزه POM باعث کاهش تمایل تخریب فوتونی آن می شود.

۲ - POM در برابر حمله قارچ ها حشرات و جوندگان مقاوم است و مورد حمله قرار نمی گیرد.

۳ - آنتی اکسیدان

خواص حرارتی پلی (اکسی متیلن):

پلی (اکسی متیلن) دارای دمای انتقال شیشه ای (-۷۵°C) و گستره ذوب (۱۷۰± ۵°C) می باشد.
کو پلیمر های این پلاستیک دارای گستره ذوب کمتری از POM می باشد.(۱۶۲-۱۷۳°C).
در حقیقت پلاستیک هموپلیمر(POM)
استحکام و مقاومت حرارتی تحت فشار بیشتری از کوپلیمر پلی (اکسی متیلن) (POM) دارد.
در عوض از نظر شیمیایی مقاومت کمتری نسبت به قلیا ها و هیدرولیز از خود نشان می دهد.

خواص مکانیکی پلی (اکسی متیلن):

خواص این پلاستیک مجموعه ای است از چقرمگی مقاومت نسبی حرارتی و ویژگی عایق کافی که به آن اجازه می دهد در کاربردهای الکتریکی بکار رود. خواص عایق الکتریکی پلی(اکسی متیلن) خوب هست اما خیلی برجسته و عالی نیست.

POM  تحت شرایط گرم و مرطوب همچنان ثبات ابعادی خود را حفظ می کند.

پایداری حرارتی POM برای مصارف مداوم و دراز مدت در معرض هوا ۱۰۴°C است و برای عملکرد کوتاه مدت حداکثر درجه حرارت ۱۳۲°C می باشد.

پلی (اکسی متیلن) دارای ماهیتی سخت, محکم, چقرمه و برجهنده است. سختی آن در مقیاس راکول R برابر ۱۲۰HRR می باشد.
POM دارای خواص سایشی بسیار بالایی است و از استحکام و سفتی خوبی هم برخوردار می باشد. هرقدر درجه بلورینگی این پلاستیک بالاتر باشد تنش تسلیم و مدول الاستیک آن افزایش می یابد ولی اگر شرایط رشد اسفرولایت ها فراهم شود, کاهش مقاومت در برابر ضربه آنرا به دنبال خواهد داشت.
به خاطر ثبات و پایداری ابعادی, POM در ساخت قطعاتی که نیاز به تلورانس خیلی کم و دقیق دارند مورد استفاده قرار می گیرند. در درجات بالای بلورینگی نتایج به دست آمده از جمع شدگی پس از قالبگیری برابر با ۰٫۰۲cm/cm می باشد.

شایان ذکر است که جمع شدگی پس از قالبگیری ۲% عدد بالایی در قالبگیری به حساب می آیدو برای این پلاستیک به عنوان یک ضعف تلقی می شود.

انواع گونه های پلی (اکسی متیلن):

امروزه انواع و گونه های متعددی از این پلاستیک با خواص گوناگون ساخته می شوند و به تناسب مصرف بهینه در صنایع مختلف به کار برده می شوند.

این پلیمر به ۵ صورت هموپلیمر,کوپلیمر,آلیاژ, تقویت شده و بهبود یافته با برخی از مواد افزودنی به بازار مصرف عرضه می شود. هر دو هموپلیمر و کوپلیمر از نظر مشخصات عمومی تا حدی شبیه به هم می باشند و تفاوت آنها در عملکرد مربوط به خواص حرارتی, مکانیکی و هیدرولیز آنها می باشد.

نکته ای در مورد این پلاستیک:

بالا رفتن درجه حرارت از دمای ذوب این پلاستیک, باعث بد رنگ شدن محصول نهایی می گردد. شایان ذکر است که فرمالدئید جزء معدود مواد آلی است که حضور آن در خارج از جو زمین ثابت شده است

منبع:کتاب مهندسی و فوق مهندسی مهندس سعید نعمتی