آشنایی با میکروپلاستیک ها
میکروپلاستیک را به‌نوعی می‌توان نتایج و مخرب مواد لاستیک بر سطح زمین نامید. معایب این محصول تولید دست بشر به‌مراتب بیشتر از فواید آن است و پلاستیک یکی از عوامل عمده آلودگی آب دریاها و اقیانوس‌ها محسوب میشود. حضور پلاستیک‌های ظروف پلاستیکی سالیانه جان گونه‌های نادری از حیوانات در حال انقراض را می‌گیرد. امروزه ۸ میلیون تن ضایعات پلاستیک به اقیانوس وارد میشود که ۲۵۰ هزار تن از این پلاستیک‌ها در حال حاضر در دریا شناور است، در حالی که بقیه این مواد با احتمال ته‌نشینی و شسته شدن بر ساحل رو به رو می‌شوند. البته برخلاف تصورات، تأثیرات دقیق میکرو پلاستیک‌ها بر موجودات زنده و محیط زیست تا حدود زیادی برای دانشمندان نامشخص است، اما با این وجود هنوز هم می‌توانیم راهی برای نجات گونه‌های نادر گیاهی و حیوانی پیدا کنیم. البته این دو دسته، تنها موارد مورد تهاجم میکرو پلاستیک‌ها نیستند و خود ما نیز تحت تأثیر مخرب این مواد هستیم.
عوارض جانبی میکروپلاستیک
یکی از مخرب‌ترین آسیب‌هایی که میکروپلاستیک‌ها که مستقیما به بدن انسان وارد می‌کنند، تحریک هورمون‌هایی است که می‌توانند به غدد سرطانی تبدیل شوند. فتالات‌ها نوعی مواد شیمیایی مورد استفاده در پلاستیک‌ها برای انعطاف‌پذیری هستند که رشد سلول‌های سرطانی سینه را افزایش می‌دهند. البته تحقیقات صورت گرفته بر روی این مواد تنها بخشی از معادله شیمیایی تولید پلاستیک هستند و خیلی نمی‌توان به آن‌ها تکیه کرد. در مطالعات اخیری که تأثیر میکرو پلاستیک‌ها بر موش‌های آزمایشگاهی در آن مورد بررسی قرار گرفت نشان داد میکرو پلاستیک‌ها در کبد، کلیه و روده‌های موش‌ها انباشته می‌شوند و سطح مولکول‌های استرس اکسیداتیو را در کبد آن‌ها بالا می‌برند. به این ترتیب، میکرو پارتیکل‌ها از قبیل میکرو پلاستیک‌ها از روده‌ها وارد خون شده و به‌طور بالقوه به ارگان‌های دیگر منتقل می‌شوند. این انتقالات می‌توانند آغاز فعالیت‌های شیمیایی باشند که می‌توانند جریان سرطان‌هایی چون لوکیمیا را نیز آغاز کنند.
یکی دیگر از موادی که در لیست پلاستیک‌های مورد مطالعه در مواد غذایی است فنول نام دارد و معمولا در بسته‌بندی‌های پلاستیکی یا ظروف نگهداری مواد غذایی پیدا میشود. این مواد به راحتی می‌تواند وارد مواد غذایی شود و آسیب‌های بسیاری نیز به ارگان‌های حیاتی بدن وارد کنند. این آسیب‌ها به‌اندازه‌ای مخرب هستند که برخی از شواهد نشان داده است در هورمون‌های تولید مثل، خصوصا در زنان اختلال ایجاد می‌کند. همچنین بر اساس آمارهای منتشر شده، در حال حاضر ۹۰ درصد مرجان‌های خلیج فارس از بین رفته‌اند و ذخایر ماهی‌های آن نیز به‌سرعت در حال کاهش است و خطر انقراض چندین گونه دریایی در این منطقه وجود دارد، البته که این خطر انقراض تنها به موارد جاندار منتهی نمی‌شود و برخی از گونه‌های گیاهی نیز در معرض خطر هستند.
آنالیز آبی با FTIR
تحقیقات گسترده‌ای بر تأثیرات میکرو پلاستیک صورت گرفته است که در دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی‌ها شامل آب، رسوبات، ماهی و زالوی موجود در یک آبگیر و بسیار هم زمان‌بر بود. آماده‌سازی نمونه‌ها و استخراج میکرو پلاستیک‌ها با در نظر گرفتن روش‌های بهینه‌سازی شده توسط دستگاه FTIR صورت گرفته و آماده بررسی‌های ثانویه شد. پس از آماده‌سازی، این نتایج توسط دستگاه طیف‌سنج مادون قرمز FTIR مورد بررسی قرار گرفت و طیف جذبی آن وارد پروسه تحلیل جزئی و ساختار میکرو پلاستیک شد.
در مرحله بعد هر کدام از ترکیبات پلاستیکی PE, PP, PVC, PS, PUR و استعارات زینک در محلول‌های موجود تأیید شدند که خودش دستاوردی بسیار مهم به‌حساب می‌آمد. البته تمامی این نتایج میزان تجمع میکرو پلاستیک‌ها در بدن آبزیان و منابع آبی مختلف وزندگی انسان‌ها را ثابت کردند، اما نبود پروتکل‌های امنیتی از هرگونه اقدامات مهندسی و پزشکی جلوگیری کرده‌اند. از همین رو، وقتی در مورد آبزیان، انسان‌ها و خطرات میکرو پلاستیک‌ها صحبت می‌کنیم، نتایج فراوری‌شده بیشتری نیاز خواهیم داشت تا به درستی بتوانیم مرجع تولید این میکرو پلاستیک‌ها را تعیین کنیم.
عملکردهای دستگاه‌های طیف‌سنج مادون قرمز
- اندازه‌گیری نسبت ایزوتوپ‌های مختلف کربن در آب با دستگاه FTIR
- آنالیز نوشیدنی‌های الکلی توسط دستگاه طیف‌سنج اف تی آی آر
- ارزیابی کیفی گندم با طیف‌سنج مادون قرمز FTIR
- آنالیز پروتئین‌ها، کربوهیدرات و چربی‌ها در بیوداروها با دستگاه تبدیل فوریه
میکرو پلاستیک در اطراف ما
کودهای کشاورزی یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین منبع فعال در تولید میکرو پلاستیک هستند. در بسیاری از کشورها، فاضلاب از طریق موادی که به‌منظور تصفیه به آن اضافه میشود در زمین‌های کشاورزی به‌عنوان کود مورد استفاده قرار می‌گیرد. اضافه شدن مواد تصفیه به فاضلاب، آن را تبدیل به مایه‌ای نیمه جامد شبیه لجن می‌کند. این مواد حاوی ذرات شسته شده از محصولات آرایشی و الیاف مصنوعی موجود در پوشاک حاضر در لباس‌شویی‌ها هستند. این مواد تحت هیچ شرایطی نباید جهت بارور کردن زمین‌های کشاورزی استفاده شوند و چنین کاربردهایی ضررهای جبران‌پذیری بر جای خواهد گذاشت. تحقیقات صورت گرفته توسط بزرگ‌ترین محققان در سراسر دنیا نشان می‌دهد که امروزه چاه‌های آب و سفره‌های زیرزمینی نیز امکان آلوده شدن توسط این مواد را دارند. مراکزی چون حفاظت محیط زیست دابلین این مواد را با حجم‌های بسیار در آب‌های بطری شده شه دابلین نیز پیدا کرده‌اند که خودش هشداری بزرگ است. البته تأثیر میکرو پلاستیک بر گیاهان و در نتیجه زنجیره گسترده مواد کشاورزی خوراکی هنوز به‌درستی تعیین نشده است، اما کرم‌های خاکی که در معرض ذرات پلاستیک قرار گرفته‌اند رشد کم‌تر و عمر کوتاه‌تری داشته‌اند.
مواد ذره‌ای پلاستیک علاوه بر خاک، هوا را نیز آلوده می‌کنند. حضور این ذرات پلاستیک در هوا تأیید شده توسط وزارت بهداشت جهانی است و هم اکنون مهم ترین مسئله تعیین میزان آن‌هاست. یکی از منابع حامل میکرو پلاستیک در هوا دقیقاً همان کودهای فراورده از فاضلاب‌هاست که این ذرات را در بسته‌های بزرگ و کوچک وارد هوا می‌کنند. این مواد حتی در هوای داخل خانه نیز وجود دارند و شاید فقط به آن‌ها دقت نکرده باشید. گرد و خاک و پرزهای ساطع شده از روی سطح فرش دقیقاً همین میکرو پلاستیک‌ها هستند که در حجم‌های قابل توجهی هم به محیط خانه اضافه می‌شوند. این درصد از میکرو پلاستیک برای سلامتی ریوی مضر است و آن دسته از افرادی که با حساسیت‌های فصلی و یا بیماری آسم دست و پنجه نرم می‌کنند با آسیب‌های جبران ناپذیری روبه‌رو خواهند شد.
به‌غیر از موارد ذکر شده؛ میکرو پلاستیک به‌وفور در آب آشامیدنی و بطری‌های آب در اطراف ما نیز حضور دارند که به مرور زمان می‌توانند به بیماری‌های بسیاری منجر شوند. مری و معده اولین قسمتی از بدن هستند که این مواد را به خود جذب می‌کنند؛ این مواد می‌توانند زمینه‌ساز سرطان مری و معده نیز باشند. به هر حال، وقتی از مواد مضر صحبت می‌کنیم عملاً به بخشی بسیار بزرگ از صنایع باز می‌گردیم که احتمالاً از دستان ما خارج هستند. از همین رو مهم‌ترین و منطقی‌ترین قدم‌ها در مقابله با میکرو پلاستیک مشخص کردن منشأ و بهبود تولیداتی است که زندگی‌های روزمره ما را تأمین می‌کنند. به هر حال، اگرچه نمی‌توان بدون پلاستیک به ادامه زندگی پرداخت، اما دلیل هم نمی‌شود که خودمان و زمین را با آن به مخاطره انداخت.
منبع:google search
