اکسترودرهای مورد استفاده در تولید مواد پلیمری مختلف شامل دو دستهی اصلی تک ماردون و دو ماردون شده که هر کدام از آنها شامل ویژگی منحصر بفرد و کاربرد خاصی بوده که به معرفی این دو دسته از اکسترودرها پرداخته میشود.
اکسترودر تک ماردون:
نزديك به يك قرن است، اكسترودرهای تك پيچی برای فرايند پليمرهای گرمانرم عرضه شده و در طول اين زمان پيشرفتهای شايان توجهی در آنها حاصل شده است. قيمت كم، طراحی ساده و عملكرد مناسب اين دستگاه سبب استفاده اين ماشين در بسياری از فرايندهای شكلدهی مانند توليد فيلم، لوله، پروفيل و الياف شده است و کاربرد گسترده ای در تولید محصولات زیادی دارد که این محصولات شامل لولهی پلی اتیلن، لولهی پلی پروپیلن، تولید محصولاتی از PET و تولید محصولات حاصل از PVC نرم میباشد. دو مشخصه مهم اين اكسترودرها اندازه قطر سيلندر و نسبت طول به قطر (L/D) است. قطر معمول سيلندر برای بيشتر اكسترودرها در محدوده 25–180 میلی متر است.
از اكسترودرها با قطر زياد پيچ، كمتر استفاده می شود و فقط در مواقعی مانند بخش های آميزه سازی واحدهای پتروشيمی به كار گرفته می شوند كه محصول اين بخش، آميزهایی از پليمر خروجی از راكتورهای پلیمریزاسیون (اغلب به حالت پودر) و افزودنیهای لازم برای كاربرد آن است.
اکسترودر دو ماردون:
این نوع اکسترودر دارای طراحی پیچیده تری بوده و هزینه بالاتری صرف ساخت آن میشود که به دو دسته تقسیم شده و در زمینه های مختلفی به کار میرود.
دسته ی اول:
این نوع اکسترودر دو ماردون همسوگرد بوده و چون جهت حرکت سطح ماردونها در نقطهی تماس مخالف هم بوده، بنابراین تنش بالایی به ماده وارد میشود که برای اختلاط و ساخت کامپاندهای پلیمری کاربردهای گستردهای دارد. مهم ترین ویژگی این اکسترودر توان بالای دستگاه در اختلاط است و زمان ماند بالاتری از مواد نسبت به اکسترودر دو مارپیچ غیر همسوگرد دارد. این نوع اکسترودر در تولید ورق نیز به کار میرود. در واقع در تولید کامپاندهای پلیمری از اکسترودرهایی شامل ماردون سگمنتی استفاده میشود که بنابر نوع آن کامپاند جای سگمنتها جا به جا میشود.
دسته دوم:
دسته ی دوم از اکسترودرهای دو ماردون، اکسترودرهای دو ماردون غیرهمسوگرد بوده که دارای ویژگیهای خاصی بوده که برای تولید محصولات PVC استفاده میگردد. این دسته از اکسترودرها توان پمپ مقدار زیادی مذاب دارند که سبب کوتاه شدن زمان ماند محصول مذاب در اکسترودر میشود، اصولا این دسته از اکسترودرها دارای ماردون کونیکال میباشند و برای مواد پلیمری حساس به گرما استفاده میشود که مدت زمان زیادی در اکسترودر تحت دما و تنش باقی نمانده و با سرعت بالاتری از اکسترودر خارج میشود.
