فشار در سیلندر و مارپیچ
برای تکمیل شدن فرایند اکستروژن و ذوب کامل مواد یا به اصطلاح صنعتی پخت کامل مواد، باید فشار اکستروژن به اندازه کافی بالا باشد. این فشار بالا باعث انتقال کامل تنشهای برشی از جدارههای مارپیچ و سیلندر به مذاب پلیمری میشود که انتقال کامل این تنشهای برشی منجر به ایجاد یک اختلاط یکنواخت در سیستم میشود و مداب یکدستی تولید میکند. فشار داخل سیلندر اکسترودر در طی فرآیند اکستروژن زیاد است. سیلندرها برای اکثر دستگاه های اکسترودر به گونه ای طراحی شده اند که در برابر فشارهای عملیاتی تا 10،000 psi یا 700 bar مقاومت می کنند. فشارهای عادی معمولاً بین 1000 تا 5000 psi یا 70 و 350 بار هستند.
در سیستم های اکستروژنی، فشار زیاد می تواند سیلندر را پاره کند. برای محافظت از سیلندر اکسترودر در برابر فشار بیش از حد، روش های مختلفی تعریف شده است. می توان یک راپچر دیسک در انتهای اکسترودر یا ناحیه ی دای که فشار شدیدا زیاد می شود نصب کرد که در صورت اینکه فشار بیش از حد افزایش یابد قبل از آسیب رسیدن به سیلندر این دیسک پاره شده و فشار سیستم را به شدت کاهش دهد. یا می توان از سیستم حاوی یک دستگاه هشدار دهنده ، مبدل فشار با زنگ هشدار نیز استفاده نمود، که این دستگاه می تواند برای هشدار دادن به اپراتور یا خاموش کردن اکسترودر تنظیم شود.
به نظر می رسد فشار سر اکسترودر هرگز نگرانی زیادی برای فرد فرایندکننده به وجود نمی آورد ، در حالی که دمای ذوب چیزی است که همیشه وی را نگران می کند. اما این دو ارتباط تنگاتنگی دارند. دمای مذاب در open discharge تابعی از ساختار اکسترودر است که توسط طراحی پیچ ، سرعت پیچ ، نسبت L/D ، خصوصیات پلیمر ، شرایط پیچ و سیلندر و بازده گرمایش / خنک سازی سیلندر کنترل می شود. این مورد یک دمای پایه محسوب می شود که فقط با تغییر در یک یا چند متغیر اکسترودر قابل تغییر است.
در یک اکسترودر، وقتی فشار به انتهای اکسترودر وارد می شود، دمای مذاب با افزایش فشار از مقداری پایه به صورت غیر خطی افزایش می یابد. این به دلیل اثر آبشار ( cascading effect ) جریان فشار خروجی از پیچ است که با افزایش فشار انتهای اکسترودر کاهش می یابد. با ادامه چرخش پیچ و با کاهش خروجی، انرژی ناشی از تنش برشی وارد شده به پلیمر در حال افزایش است. افزایش ورود انرژی به مذاب منجر به افزایش دمای مذاب پلیمری و کاهش ویسکوزیته پلیمر می شود همچنین منجر به افزایش بیشتر جریان فشاری معکوس و کاهش بیشتر خروجی می شود.
نوشته: پیمان قربان زاده