یکی از روشها برای جداسازی براساس گریز از مرکز می باشد. هیدرو سیکلون بر ای این منظور مناسب است. هیدرو سیکلون بوسیله نیروی گریز از مرکز مخلوط پلیمرها ذرات آلوده کننده همراه آنها را جدا می کند. حتی آلوده ترین پلیمرها هم می توانند بوسیله چند هیدرو سیکلون با خلوص بالا از هم جدا شوند.
جداسازی براساس گریز از مرکز
این روش پلیمرهای غیر مشابه و مواد خارجی از جریان پلاستیک بصورت گرانول جدا کنند در حالیکه جداسازی همین مواد توسط روش شناورسازی بسیار مشکل است. بطور معمول پلیمرهایی که اختلاف جرم مخصوص۵ ۰٫۰ گرم بر سانتی متر مکعب دارند با این روش براحتی جدا می شوند. اگر واسطه درست انتخاب شود جداسازی گریز از مرکز می تواند جداسازی موادی مانند PP,PE و یا PS از مخلوط PVC را انجام دهد. برای مثال با استفاده از آب به عنوان واسطه مخلوطی از پلی الفین ها را از PVC با دقت حدود ppm20 میتوان جداسازی کرد. بالعکس یک مخلوط از PVC با پلی الفینها, پس از جداسازی به این روش میزان آلودگی آن کمتر از ppm 20بدست آید. برای مخلوط ضایعات معمولا پلی الفین ها در اولین مرحله حذف می شوند, سپس پلی استایرن و در مرحله آخر یک سری از مواد باقی مانده نظیر پی وی سی, فلز و الیاف جداسازی می شوند. با خارج کردن برچسب و کثیفی از پلاستیکها می توانند مرحله به مرحله انجام شوند. در واقع اصول این تکنیک یک مخروط دوتایی است که یک ظرف مارپیچ درون آن ساخته شده است. این مسئله موجب می شود تا بطور انتخابی از یک طرف شستشو و آبگیری و از طرف دیگر مخلوط پلیمرها از یکدیگر تفکیک گردند. این سیستم سانتریفیوژی مخلوط پرک پلیمرها را با قطرmm 10-20 و سرعت ۸۰۰ کیلوگرم بر ساعت که می تواند تا ۱۰۰۰ کیلوگرم بر ساعت نیز برسد تا خلوص ۵/۹۹% تفکیک می نماید. این دستگاه نیروی گریز از مرکزی, نیرویی ۱۰۰۰-۱۵۰۰برابر نیروی جاذبه زمین ایجاد می نماید. این نیرو موجب چرخش بسیار سریع پیچ می گردد و همچنین مایع جداکننده را به یک مایع گردابی و حلقوی تبدیل می کند. جریان متلاطمی از مخلوط ضایعات معلق در مایع جداکننده از میان لوله ثابت داخل سانتریفیوژ بطور عمودی وارد و به سطح مایع آنولوس ضربه می زند. سپس این ذرات پلاستیک تحت نیروی متلاطمی قوی قرار می گیرند که در نتیجه آن خوشه پلیمری شکسته شده و غبار و آلودگی چسبیده به آن و گازهای جذب شده از آن جدا می شوند. میانگین زمان اقامت پلیمرها ۲۵ ثانیه می باشد که در طی این زمان آنها بر اساس دانسیته شان در سانتریفیوژ قرار می گیرند. معمولا یک جزء سبک و سنگین تشکیل می شود که در جهات متضاد بوسیله دو پیچ متحرک ماشین به درون بدنه سانتریفیوژ هدایت می شوند. پس ازجداسازی اجزاء در نتیجه شکل مایع حلقوی شده ناشی از مخروطی کاسه ای حرکت می کند و تخلیه می شود. پس از حذف باقی مانده آب بیش ا ز۵% ذرات برای فرایند مجدد آماده می شوند.
لازم به ذکر است که تلاطم شدیدی که پرکهای پلاستیک تحت آن قرار گرفتند تمام هوای جذب شده را جدا می کند. این موضوع ازاین نظر حائز اهمیت است که چون پلاستیکها غالبا آبگریز هستند, به حبابهای هوا چسبیده و با نیروی بالابر طبیعی در واسطه جداساز تداخل می کنند. علاوه بر آن چون نیروی گریز از مرکز به مراتب سنگین تر از نیروی جاذبه زمین است. این جداسازی براساس گریز از مرکز در زمان خیلی کوتاهی و با انتخاب پذیری بالایی انجام می شود. برخلاف روش شناوری - ته نشینی این روش با اندازه و شکل پرک ضایعات متفاوت می باشد و این امکان را بوجود می آورد که تفکیک فیلم و بطری همزمان انجام شود.
از آنجایی که فرایند جداسازی سانتریفیوژ به اشکال یا ذرات پلاستیک حساس نیست, این تکنیک برای الیاف پلیمری نیز کاربرد خوبی دارد و به همین دلیل در بازیافت فرش ها بسیار استفاده می شود.
این روش همچنین برای فیلم های کشاورزی بسیار آلوده نیز کاربرد دارد. در آنجا جزء سنگین گل و لای و دانه ها هستند و جزء سبک پلی اتیلن است. پس از آن پلی اتیلن بازیافتی بصورت حرارتی خشک می شود تا رطوبت آن به ۴/۰-۶/۰% برسد و به فرایند تولید فیلم وارد شود. جداسازی سانتریفیوژی در حال حاضر در آلمان به منظور جداسازی پلاستیکهای بسته بندی استفاده می شود. شستشوی خودبخود به همراه مصرف کم آب از اثرات روش سانتری فیوژ است. این دستگاه مخلوط پلی اتیلن بسیار آلوده را به نحوی خالص سازی انجام می دهد که مجددا برای بسته بندی استفاده شوند. این فرایند اولین بار برای تهیه فیلم نسبتا باریکی از ضایعات پلاستیک انجام شد . همچنین این دستگاه توانایی بسیار خوبی برای طبقه بندی ضایعات اجزاء خودرو مانند داشبورد ها, طنابهای سیمی ضخیم, سپرها و مخزن ها نشان می دهد. اشکال اصلی این روش قیمت بالای آن است که برای یک سیستم دو مرحله ای ۱٫۶میلیون دلار می باشد.
منبع: کتاب جداسازی پلاستیک ها
