سال‌های زیادیست که بطری‌های پلاستیکی جایگاهی اساسی در زندگی روزمره و حرفه‌ای انسان‌ها پیدا کرده‌اند. در منازل، کارخانه‌ها، صنایع مختلف و تقریبا همه جا از بطری پلاستیکی برای مصارف مختلف استفاده میشود.
اما تا به حال به این فکر کرده‌اید این بطری‌ها چگونه ساخته می‌شوند یا از چه طریق بطری به شکلی که می‌بینیم در می‌آید؟ ما در این مقاله قصد داریم با توضیح دادن فرایند قالب سازی بطری پلاستیکی به این سؤال‌ها پاسخ بدهیم.
قالب سازی بطری پلاستیکی یعنی چه؟
قالب سازی بطری پلاستیکی به فرایندی گفته میشود که طی آن با استفاده از یک چارچوب محکم یا یک قالب به پلاستیک ذوب شده شکل می‌دهند تا در نهایت شکل یک بطری را به خود بگیرد. با این تکنیک می‌توان بطری‌هایی با انواع شکل‌ها و سایزهای مختلف طراحی کرد، زیرا پلاستیک انعطاف‌پذیری بسیار خوبی دارد و هم برای طرح‌های ساده و هم برای طرح‌های پیچیده از آن استفاده می‌کنند. اساس کار در فرآیند قالب سازی بطری پلاستیکی این است که پلیمر یا پلاستیک مایع شده را درون یک قالب توخالی می‌ریزند تا پلاستیک شکل آن قالب را به خود بگیرد. این کار معمولا با خنک کردن پلاستیک و قالب توسط جریان آب سرد میسر است.. البته قالب سازی بطری پلاستیکی به روش‌های مختلفی انجام میشود که هر یک مزایای ویژه‌ای داشته و در شرایط خاصی کاربرد دارند.
انواع روش‌ها برای ساخت بطری پلاستیکی
معمولا 5 روش برای قالب سازی بطری پلاستیکی وجود دارد که در صنعت موثر و محبوب هستند. ما در این بخش به معرفی این روش‌ها و جزئیات مربوط به هر کدام می‌پردازیم تا بتوانید روشی که از همه برایتان موثرتر است را انتخاب کنید.
1 ) اکستروژن یا رانشی
یکی از روش‌های معروف برای قالب سازی بطری پلاستیکی، روش قالب‌گیری رانشی یا اکستروژن است. در این روش پلاستیک ذوب شده و داغ را با فشار از درون یک سوراخ از قبل شکل گرفته عبور می‌دهند تا آن را وارد یک قالب استروژن کنند.به این ظرف سوراخ‌دار که شکلی دلخواه دارد و پلاستیک مایع از آن عبور می‌کند حدیده یا قالب می‌گویند.
برای قالب سازی بطری پلاستیکی، باید این حدیده به شکل یک بطری طراحی شده باشد. این مرحله درست مثل زمانی است که شما خمیر یک شیرینی را در قالب‌های مخصوصی می‌ریزید تا شیرینی به شکل دلخواه شما در بیاید. به دستگاهی که در این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد روزن‌ران یا اکسترودر گفته میشود.
معمولا این روش کم هزینه است و در زمان کوتاهی انجام میشود زیرا تجهیزات استفاده شده در آن بسیار ساده هستند و بسیار کارآمد هستند.مشکل روش اکستروژن این است که تنوع‌پذیری در شکل دادن به قطعات مختلف و کنترل ضخامت دیواره‌ها در آن محدود است.
2 ) روش فشاری یا متراکم سازی
در این روش پلاستیک مایع خام در یک قالب داغ ریخته و سپس متراکم میشود تا شکل بطری دلخواه ما را به خود بگیرد. حفظ گرما طی این فرایند باعث میشود که محصول نهایی بسیار مستحکم باشد. در مرحله‌ی آخر فرایند، پلاستیک مایع خنک میشود تا شکل خود را تا قبل از جدا شدن از قالب حفظ کند. به صرفه بودن این فرایند بستگی به عواملی مثل پیچیدگی طرح بطری، تعداد محصول و کیفیت نهایی سطح آن دارد.
معمولا از این روش زمانی استفاده میشود که می‌خواهیم تعداد بسیار زیادی از یک محصول تولید کنیم، زیرا هزینه‌ی انجام آن کم است. دستگاه استفاده شده در این روش از قالب سازی بطری پلاستیکی، ماشین شکل‌گیری فشاری نام دارد.
3 ) اکستروژن یا رانشی
یکی از روش‌های معروف برای قالب سازی بطری پلاستیکی، روش قالب‌گیری رانشی یا اکستروژن است. در این روش پلاستیک ذوب شده و داغ را با فشار از درون یک سوراخ از قبل شکل گرفته عبور می دهند تا آن را وارد یک قالب استروژن کنند.به این ظرف سوراخ‌دار که شکلی دلخواه دارد و پلاستیک مایع از آن عبور می‌کند حدیده یا قالب می‌گویند.
برای قالب سازی بطری پلاستیکی، باید این حدیده به شکل یک بطری طراحی شده باشد. این مرحله درست مثل زمانی است که شما خمیر یک شیرینی را در قالب‌های مخصوصی می‌ریزید تا شیرینی به شکل دلخواه شما در بیاید. به دستگاهی که در این روش مورد استفاده قرار می‌گیرد روزن‌ران یا اکسترودر گفته میشود.
معمولا این روش کم هزینه است و در زمان کوتاهی انجام میشود زیرا تجهیزات استفاده شده در آن بسیار ساده هستند و بسیار کارآمد هستند.مشکل روش اکستروژن این است که تنوع‌پذیری در شکل دادن به قطعات مختلف و کنترل ضخامت دیواره‌ها در آن محدود است.
4 ) روش فشاری یا متراکم سازی
در این روش پلاستیک مایع خام در یک قالب داغ ریخته و سپس متراکم میشود تا شکل بطری دلخواه ما را به خود بگیرد. حفظ گرما طی این فرایند باعث میشود که محصول نهایی بسیار مستحکم باشد. در مرحله‌ی آخر فرایند، پلاستیک مایع خنک میشود تا شکل خود را تا قبل از جدا شدن از قالب حفظ کند. به صرفه بودن این فرایند بستگی به عواملی مثل پیچیدگی طرح بطری، تعداد محصول و کیفیت نهایی سطح آن دارد.
معمولا از این روش زمانی استفاده میشود که می‌خواهیم تعداد بسیار زیادی از یک محصول تولید کنیم، زیرا هزینه‌ی انجام آن کم است. دستگاه استفاده شده در این روش از قالب سازی بطری پلاستیکی، ماشین شکل‌گیری فشاری نام دارد.
در این روش از قالب سازی بطری پلاستیکی، مایع یا رزینی را داخل قالب می‌ریزند. سپس قالب با سرعت بالا می‌چرخد. در این مرحله مایع به صورت مساوی تمامی سطح قالب را می‌پوشاند تا یک قطعه توخالی ایجاد شود. تمامی قسمت‌های این قطعه ضخامتی برابر با هم دارند. پس از اینکه قالب خنک شد و پلاستیک مایع شکل بطری را به خود گرفت، محصول از قالب جدا میشود.
این روش از نظر استفاده از مواد اولیه کاملا به صرفه است و ماده به مقدار کمی در آن هدر می‌رود. همین موضوع باعث اقتصادی‌تر شدن و سازگاری بیشتر این روش با محیط زیست شده است. معمولا این روش برای محصولاتی که اندازه‌ی بزرگی دارند استفاده میشود. قالب‌های به کار رفته در این روش تنوع زیادی دارند و به طراح توانایی انتخاب گسترده را می‌دهند. حتی در این قالب‌ها از لوگو یا نشان‌های خاص هم می‌توان استفاده کرد. هزینه‌ی ابزار در این روش از روش تزریقی کم‌تر بوده و حتی برای تولید تعداد محصول کم هم به صرفه است.
طراحی قالب برای بطری پلاستیکی چه مراحلی دارد؟
در قالب سازی بطری پلاستیکی مهم‌ترین بخش طراحی قالب بطری است. در این مرحله شما ظاهر و استحکام بطری مد نظر خود را تعیین می‌کنید و در واقع کیفیت کار به این مرحله بستگی دارد. در ادامه مراحل لازم برای رسیدن به قالب دلخواه شما را ذکر کرده‌ایم:
1) ایده‌پردازی دادن
همیشه برای طراحی هر چیزی فکر کردن راجع به ایده‌های خلاقانه و متفاوت اهمیت زیادی دارد. اولین مرحله برای طراحی قالب بطری هم پیاده کردن ایده‌های خلاقانه روی کاغذ و انتخاب بهترین آن‌هاست.
2 ) طراحی سه بعدی با استفاده از نرم افزار
ابزارهای زیادی برای طراحی قالب بطری و نمایش سه بعدی ایده‌های شما وجود دارند. از بهترین این نرم‌افزارها می‌توان به مایا و کتیا اشاره کرد. با دیدن طرح خود به صورت سه بعدی می‌توانید پیش از ساخت محصول، به اصلاح آن بپردازید.
زمانی که طرح سه بعدی شما تایید شد، لازم است که با استفاده از مواد ABS یک نمونه‌ی پلاستیکی از طرح مورد نظر خود را بسازید. از این طریق بهتر متوجه می‌شوید که طرح چه ایراداتی دارد و پیش از صرف هزینه می‌توانید آن را در صورت نیاز اصلاح کنید.
4 ) ساخت قالب
پس از اینکه از طرح خود اطمینان پیدا کردید، می‌توانید با توجه به روش قالب‌گیری انتخابی و مواد استفاده شده در آن، ساخت قالب را شروع کنید. این کار با استفاده از دستگاه‌های CNC انجام میشود. معمولا برای قالب بطری از آلومینیوم استفاده میشود چون مقاومت و استحکام بالایی دارد.
سخن پایانی
قالب سازی بطری پلاستیکی روندی است که طی آن با استفاده از تکنیک‌ها و مواد اولیه‌ی مختلف، پلاستیک مایع را به شکل یک بطری در می‌آورند. برای شکل دادن به پلاستیک ذوب شده از قالب‌هایی استفاده میشود. این فرایند تکنیک‌های مختلفی دارد که از موثرترین آن‌ها می‌توان به قالب گیری دمشی، رانشی، فشاری، تزریقی و چرخشی اشاره کرد. شما می‌توانید با توجه به بودجه و میزان محصول تولیدی خود یکی از این روش‌ها را انتخاب کنید.
منبع : گوگل سرچ
