هاردنر و اپوکسی‌ها یکی از مهم‌ترین و جدایی‌ناپذیرترین بخش‌های صنعت هستند. اهمیت این دست از محصولات در صنعت رنگ بعضاً به اندازه‌ای بالاست که بدون حضور آنها فرمولاسیون رنگ صورت نمی‌گیرد. از مهم‌ترین کاربردهای این مواد می‌توان به رنگ اپوکسی و کف‌پوش اپوکسی اشاره کرد اما این ماده در چسب‌ها، کامپوزیت و تقویت‌کننده‌ها نیز استفاده میشود.
کاربردها
همان‌طور که گفتیم اپوکسی در موارد بسیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد و که به برخی از آنها به‌صورت مختصر اشاره می‌کنیم:
- رنگ و محصولات پوششی
- هوافضا
- زیست‌شناسی
- مصارفی خانگی
- مصارف دریایی
- استفاده در انواع چسب
- قالب‌های صنعتی و کامپوزیت‌ها
- سامانه‌های الکتریکی و الکترونیکی
- موارد هنری
- کف‌پوش‌های دکوراتیو
- اپوکسی گرانیت
- کف‌پوش‌های صنعتی، بیمارستانی و مخابراتی
پیدایش
سال 1934 میلادی یکی از مهم‌ترین سال‌های ممکن برای صنعت پلاستیک، کامپوزیت و رنگ بود. در این دوره دانشمندی آلمانی موفق به انجام فرایند کامل سنتز رزین اپوکسی شد و اسم این فرایند را هم به نام خودش ثبت کرد. دکتر «پیر کاستان» در سال 1938میلادی موفق به کشف بیسفنول ای شد که بعداً تحت نام کمپانی «سیبا» به ثبت جهانی رسید. خیلی طول نکشید که سیبا به یکی از سه تولیدکننده برتر جهان در زمینه اپوکسی تبدیل شد اما روزگار خیلی بر وفق مراد این کمپانی نبود.
پس از دست‌وپنجه نرم کردن با مشکلات داخلی، سیبا توسط «هاستمن» (یک شرکت آمریکایی) خریداری شد. رزین اپوکسی‌هایی که امروزه از آنها استفاده می‌کنیم در سال 1946 میلادی توسط «سیلوان اوون گرینلی» ساخته شدند و از ترکیب بیسفنول ای با اپی کلروهیدرین پدید آمدند. با اینکه این ترکیب در کمپانی «دوو-رینولدز» به ثبت رسیده بود بعداً توسط کمپانی «شل» خریداری شد و پس از تغییر قراردادهای پیاپی به شرکت «هگزیون» رسید.
اپوکسی چیست؟
اپوکسی یا پولی اکساید یک پلیمر گرماسخت است که از واکنش رزین اپوکساید با سخت‌کننده پلی آمید به دست می آید. پلی آمید که خودش با نام هاردنر نیز شناخته میشود؛ از کاربردهای گسترده‌ای برخوردار است و از آنها می‌توان در صنایع بزرگی نظیر تولید رنگ و چسب اشاره کرد.
در گروه اپوکسی‌ها؛ پلید آمید و پلی امین‌ها، شیوه‌های استفاده مخصوص به خود را دارند. مثلاً یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید به آنها توجه کنیم؛ این است که پلی آمید را نمی‌توان قطر داد و در بهترین و بیشترین حالت تا هزار میکرون قطر پیدا می‌کند. اغلب این مواد در حالت لایه‌های نازک مورد استفاده قرار می‌گیرند و از همین رو کاربرد پلید آمیدها را بیشتر به بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها و ساخت لوله‌های صنعتی محدود می‌کند. البته مهم‌ترین دلیل استفاده از آنها نازکی نیست؛ بلکه آنتی باکتریال بودنشان است که باعث میشود تا بهترین کاندید ممکن برای این مصارف باشند. همچنین پلی آمیدها از مقاومت بسیار بالایی در مقابل خوردگی برخوردارند و ایمنی آنها را بعنوان محصولات پزشکی افزایش می‌دهد.
در مقابل؛ پلی آمین‌ها تا هر چقدر که بخواهیم، قابل قطر دادن هستند. از همین رو به‌راحتی می‌توان آن را در مصارف کف‌پوش‌های زینتی مورد استفاده قرار دهیم. البته آمین‌ها به دلیل نداشتن حلال (که سبب کاهش حجم می شوند)؛ بیشترین کاربرد را در تولید چسب و کف‌پوش اپوکسی دارند. این هم در حالی است که پلی آمید، بیشتر به‌عنوان رنگ اپوکسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
هاردنرها :
هاردرنرها از دیگر اجزای چرخه تولیدات اپوکسی به‌حساب می‌آیند. البته در برخی از مخلوط‌ها، هاردنر تنها برای افزایش انعطاف‌پذیری مورداستفاده قرار می‌گیرد؛ اما در موارد کلان به یکی از اجزای مهم فرایند پخت تبدیل میشود. هاردنر رزین اپوکسی، معمولاً جز دسته دوم است و دلیل آن هم کاتالیزور بودن این ماده در واکنش‌های شیمیایی است.
هاردنرها استفاده‌های بسیاری دارند؛ اما نوع سیلیکونی آنها بیشتر برای اپوکسی‌های بدون حلال مورد مصرف قرار می‌گیرند. از طرفی دیگر پلی آمیدها برای رنگ‌های اپوکسی نیاز به حلال دارند که برای فرایند خشک شدن ضروری به‌حساب می‌آیند. این فرایند هم در صورتی بهبود پیدا می‌کند که به خوبی با رزین مخلوط شده تا در مدت زمان مشخصی پیوند گرفته و خشک شود.
امروزه هاردنرها به جزئی جدایی‌ناپذیر از صنعت رنگ و ساختمان تبدیل‌شده‌اند و این موضوع تنها به این حوزه ختم نمی‌شود. همه‌روزه شرکت‌های بسیاری در تلاش‌اند تا فرمولاسیون اولیه پلی آمیدها و پلی آمین‌ها را بهبود ببخشند تا در ادامه به بهترین خروجی‌های ممکن برسند. امروزه فضای رقابتی در زمینه‌های مختلف اپوکسی، بیشتر بر سر بهبود کیفیت است. در این میان پوششی مورد استقبال قرار می‌گیرد که حداقل استانداردهای اپوکسی را دارا باشد.
منبع : گوگل سرچ
